Het dagboek van
Hendrik Johannes (Hennie) van Amstel

Geboren te Vreeswijk, 26 februari 1927.
Gesneuveld bij Sibolga op Sumatra, Indië, op 3 februari 1949

Hennie diende in het 4e Bataljon 2e Regiment Infanterie het zogenaamde '4-2 R.I.'

Onderstaande tekst is één-op-één overgenomen uit het originele dagboek, taalfouten, afkortingen etc. zijn daarbij niet gecorrigeerd.
Als u op de (gekleurde) links klikt wordt u verder geleidt naar andere plekken op de site en/of naar andere sites waar u meer gedetailleerde informatie kunt lezen.

19-08-‘46
Oproep, keuring dienstplicht op 4-9-46 te Gouda. 

04-09-‘46
Gekeurd te Gouda. 

05-09-‘46
Idem
1^e klas goedgekeurd, ingedeeld bij de Grenadiers te Amersfoort.

19-10-‘46
Oproep, indeling en inlijving bij de Ned. Landmacht op 7-11-’46 te Nijmegen, 2 RI Krayenhoffkazerne (zie 5-9-’46)

9-11-'46 (Zaterdag)
Begin een beetje te wennen. Het slapen ging wat beter, is toch nog verre van ideaal. Heb de vriendschap wat verbeterd.
Hebben tenminste samen over onze burgerleven gepraat. Weer onderricht gehad in marcheren. 
Ook kennis gemaakt met onze officieren. Lijken me niet zulke kwade lui. 
Er zijn ons enige krijgsartikels voorgelezen en mededelingen gedaan. 
De voornaamste is wel, dat we t/m 17 November niet uit ons kamp mogen.

10-11-'46 (Zondag)
Om 8 uur naar de H.Mis geweest, in het kamp. De sleutels van de bioscoopzaal echter onvindbaar en zodoende hebben we in de openlucht de H.Mis gevolgd. 
Tussen Zondag en werkdag heb ik vandaag weinig verschil kunnen merken. Als je uit het kamp mag zal dat misschien wel anders zijn. Je hebt hetzelfde uniform aan, geen bizonder eten of zoiets dergelijks, behalve natuurlijk dan, dat je niet behoeft te marcheren. 
Ben 's avonds naar 'n filmavond geweest. Was werkelijk de moeite waard. Van studeren komt niets. 
Op de kamer in geen geval, daar is lawaai in overvloed. Afijn zal wel zien

11-11-'46 (Maandag)
De touwtjes worden strakker aangehaald. Ze worden "akelig" precies, maar het is toch wel houdbaar. 
Voortaan iedere ochtend vlaggenparade. Hoofdzakelijk marcheerlessen gehad. Krijg er soms ook de spuug van, maar och als dat het ergste zou zijn, zal het nog wel gaan. 
Ook enkele theorielessen gehad. 
's Avonds eerste Maleise les gehad welke men "moet" volgen. Eigenlijk vind ik het raar dat je zoiets in je eigen vrije tijd moet doen, hetgeen ik ook tegen onzen sergeant gezegd heb. Maar daar kreeg ik de wind van voren. "Je bent 24 uur in dienst man". Heb maar niets teruggezegd, die OVW'ers zijn nou eenmaal dienstvreters. 
Wel schoot me toen dadelijk door m'n gedachte dat ik Fl 0,75 per dag verdien, dus ruim Fl 0,03 per uur, boven kost en kleding. Je moet maar boffen!? 
Ben 's avonds nog even naar de cantine geweest was daar ook mudvol, was zodoende weer gauw weg.

12-11-'46 (Dinsdag)
Vandaag een toespraak gehad van onzen Bataljonscommandant, weer te geven met de volgende woorden: 
"Spoedopleiding en naar Indië". Dus pak aan je loodje, soldaat van Amstel. 
Afijn er zal ook daar wel een zonzijde aan zitten.

13-11-'46 (Woensdag)
We hebben met de katholieken van onze Compagnie, ons Militair tehuis bezocht, onder geleide natuurlijk, want we zijn nog steeds "gevangenen". Alleen de gedachte dat je buiten de poort mag is al 'n tractatie. 
Het tehuis lijkt me wel gezellig zo. Daar hebben we een snoepzak gehad van onze aalmoezenier en van de directeur van het tehuis. Deze waarschuwde ons (natuurlijk???) voor de meisjes van Nijmegen, tenminste die 's avonds al aan het hek en naaste omgeving van de kazerne zweefden. 
Had verder nog enige rake opmerkingen omtrent dit "edele soort". 
Wat de verdere dienst betreft neemt alles zijn vastere vormen aan.

18-11-'46 Maandag
Het was één uitstrekkende massa aan de poort. Ben met m'n vriend Nieskens naar het militair tehuis geweest. Ook daar was het overvol. Consumptie erg goedkoop. 
Hebben op ons gemak de courant zitten lezen en koffie gedronken. Nuchter beschouwd; Wat heb je nu nog: Vreemde stad, donker etc. Je mag dan naar het M.T. gaan, huiselijke sfeer is toch foetsie. 
Dit niet op te nemen als gekanker, enkel als constatering v/h feit

21-11-'46 (Donderdag)
Alles praat (de soldaten tenminste) over het eerste verlof. Zit zelf ook op hete kolen. Afijn de tijd schiet nogal op. 
Lag om 9 uur op bed. Van studeren komt nog steeds niets.

22-11-'46 (Vrijdag)
Hebben vandaag patrouille dienst gehad in Nijmegen. Was verdomd aardig. Alleen vermoeiend, aangezien we niet op de weg, maar in 'n soort greppel moesten lopen. 
Er waren vantevoren jongens uitgezet die met losse flodders schoten. Je moest dekking zoeken, als er op je gevuurd werd, etc.

25-11-'46 Maandag
Heb van m'n verlof (24 uur) heerlijk genoten. Zaterdag ochtend eerst inspectie gehad. Kreeg 'n aanmerking over m'n schoenen. Glommen niet genoeg. Heb geen schoenpoets kapitein. Kreeg ten antwoord Je hebt je toch ook gewassen, de eerste dagen. Had wel kunnen zeggen; "Ook zonder zeep"; maar m'n mond gehouden. Je trekt toch aan het kortste eind.
Ben zaterdagmiddag met 'n extra militaire trein uit Nijmegen gestart en was via 'n bus om vier uur thuis. Heb Zondagmiddag voor het eerste geslapen. Heb ook heerlijk en prima gegeten. Nu merk en waardeer je eigenlijk dat er toch maar één thuis is.
Ben Zondagavond om half elf uit Utrecht vertrokken en was dik één uur pas in Nijmegen. 
Toen ik bij m'n krib stond, voelde ik me moedeloos en zou graag retour gegaan. Alles was zo koud en ongezellig. Ben maar gauw onder de wol gekropen, heb toch prima geslapen. Voel me vandaag niet fit, heb ook bijna niet gegeten. 
Hoop dat het morgen over is.

26 nov '46 (Dinsdag)
Voel me steeds beroerder worden. Weer bijna niets gegeten. 
Probeer toch nog vol te houden, misschien gaat het over. Half acht op bed.

27-11-'46
Ben op ziekenrapport geweest. Heb een paar pillen gekregen.Toch dienst doen. 
Voel me gewoon miserabel. Halfacht op bed.

28-11-'46 (Donderdag)
Moet vanavond van de Luit naar ziekenrapport. Heb 'n gele gloed op m'n gezicht. Voel me ook inderdaad allerellendigst. Ben geweest, en moet opgenomen worden op de ziekenzaal; Papkost. Heb echter naar huis geschreven dat ik m'n voeten stuk gelopen heb, anders zijn ze thuis ook nog in de war.
Er liggen hier nog een paar jongens. De radio heeft de hele avond staan leuteren. 
Ben vroeg in slaap gevallen.

29-11-'46 (Vrijdag)
Vandaag 'n aardige grap beleefd. Vanochtend kwam de verpleger langs. Hé, wat doe jij hier, Ja, moest opgenomen worden, heb waarschijnlijk geelzucht. Heb je een briefje van de dokter? Neen had ik niet gekregen Hij mocht echter niemand opnemen zonder briefje, m.a.w. soldaat van Amstel kon zijn dekens oppakken en opkrassen. Heb nog tegengekakeld, zonder resultaat echter. Je begint op zo'n manier echter het gevoel te krijgen dat je "maar" Soldaat bent.
Ben echter naar de C.C. geweest. Hij heeft alles nagekeken in het Ziekenrapport en is persoonlijk met mij naar de dokter zelf geweest. Kon toen weer opgenomen worden. Ja, het lag niet aan de verpleger etc. Je weet wel, tegenover de kapitein, één en al welwillendheid.
Met al die gijn, kon ik met m'n gammele lichaam 4 keer over het "Molenveld" sjouwen. Lig nu op 'n kamer appart; is besmettelijk. Mag nu geen pap, volgens ziekenrapport van 28-11-'46 alleen pap. 
Is zeker veearts geweest vroeger.

30-11-'46 (Zaterdag)
Lig hier prima. Heb bijna de hele dag geslapen en kan dus mooi uitrusten. Wordt nu over m'n hele lichaam ook geel en m'n water zweeft tussen rood en bruin. Heb gehoord dat zoiets 6 à 8 weken kan duren. Hoop er genadiger af te komen. 
Heb nog een misselijk gevoel over me. Naar huis gaan is er echter nu niet bij. Pech gehad.

1-12-'46 (Zondag)
De dag is me niet lang gevallen. Toch heb ik nog dikwijls aan thuis gedacht. Voorproefje van Indië.
Heb aan Lena ( zus red.) de ware stand van zaken geschreven. Het eten is Zondags thuis 1000x lekkerder.

2-12-'46 (Maandag) 
Ben nog steeds geel. Voel me toch iets fitter. De sigaretten beginnen ook weer een beetje te smaken. Hoop a.s. Zondag naar huis te kunnen. Volgens dokter weinig kans, eerst moet m'n pissie in orde zijn. 
Brief gehad van thuis. Hebben medelijden met m'n voeten. Heb ook de oproepingskaart gekregen voor het praktisch examen. Ben van de weersomstuit gaan studeren. Zal wel te laat zijn. Moet 12 en 13 dec. opkomen.
Verder alles oké.

3-12-'46 Dinsdag 
Vanmorgen bezoek gehad van 3 doktoren. Ben zeker het bekijken nog wel waard, hoop het te blijven, je weet nooit waar het goed voor is. Ook is er een Luit Kolonel op bezoek geweest, ben echter zo gelukkig geweest en heb hem niet gezien.
Het eten smaakt me vandaag ook weer beter. Vandaag ook weer gestudeerd. Wat dat aangaat kan ik het niet beter treffen. Hoop dat het niet te laat is.
Brief gehad van Bertus (broer red.) en één van Lena. Krijg van Lena ook nog 'n pakje.

4-12-'46 (Woensdag) 
Mocht vanmiddag "even" van bed. Dat "even" heb ik gerekt tot 's avonds 10 uur. Ben 's avonds naar een cabaretavond geweest. Vond het 'n mooie avond. Er was echter weinig belangstelling. Het moet nu ook wel raar gaan als ik a.s. Zondag niet naar huis kan.

5-12-'46 (Donderdag)
Ben vandaag officieel van de ziekenzaal ontslagen. Moet nog 'n 14 dagen op dieet blijven en ook 14 dagen lichte dienst, wat het laatste betreft, dit vind ik het beste dieet voor 'n soldaat.

11-12-'46 (Woensdag)
Ben Zaterdagmiddag l.l. om 4 uur thuis gekomen en had verlof tot Maandagavond. Van die 48 uur heb ik heerlijk genoten. Echt op je gemak en niet alleen op commando. Ook heerlijk gegeten en geslapen. Was Maandagavond om 12 uur op de kazerne. Dinsdagavond dus vroeg naar bed gegaan. Zit vanavond in het Militair tehuis, je enigste toevluchtsoord.

13-12-'46 (Vrijdag) 
Moet op 17 en 18 December examen doen en heb vanavond 'n verzoek ingediend voor verlof. 
Zal proberen of ik de tussenliggende Maandag ook thuis mag blijven.

19-12-'46 (Donderdag) 
Zaterdag naar huis en Donderdag weer terug, daar kan je niet op tegen hebben. Heb echter examen moeten doen en hoop dat ik zal slagen, alhoewel ik er van overtuigd ben dat ik gezakt ben. Mocht inderdaad Maandag thuis blijven. Zo'n paar dagen breekt heel af. Wat het examen betreft. H.R. gaat wel, idem Boekh. alleen R en W kennis was hopeloos. 
Zal nu wel over 2 jaar 'n nieuwe poging doen. Tenminste als ............................

20-12-'46 (Vrijdag) 
Alles praat over de komende passing-out-parade. Moet daar ook aan meedoen. M'n 14 dagen lichte dienst zit er ook weer op. We moeten tenminste al oefenen. Morgen algemene oefening van het IVe Bateljon en a.s Maandag "de" dag. 
Schiet er 48 uur verlof bij in. Afijn a.s. Dinsdag 10 dg. Kerstverlof dus dat maakt veel goed. Vandaag alles gepoetst.

23-12-'46 (Maandag)
Ben toch Zaterdag naar huis gegaan. Vandaag hebben we dan onze eerste trainingstijd afgesloten met 'n parade.
"Passing-out-parade". 's Morgens om half negen stonden we op het Molenveld aangetreden. Het was ijzig koud en 'n dun windje joeg tot op je ribben. 8.45 uur arriveerde Kolonel Baay, deze inspecteerde de ong. 2500 aangetreden militairen, wat ruim 1,5 uur in beslag nam. Ongeveer 250 man vielen flauw v/d kou. Zelf heb ik het uitgehouden, maar was na afloop v/d inspectie precies 'n brokje ijs.
Daarna heeft Kol. B. nog een rede gehouden,  die N + ik tussen twee haakjes al opgemaakt hadden. Ondanks korte verloftijd goede resultaten, alles was perfect. Ja, hij kan kwalijk zeggen, er deugt geen donder van.
Daarna zijn we Nijmegen doorgemarcheerd en voor Kol. Baay en nog enkele andere hoge Pieten gedefileerd. Van de burgers was er natuurlijk ook veel bekijks. Ben echter blij dat het achter de rug is. Persoonlijk heb ik nog een herinnering aan die parade n.l. 'n prima verkoudheid. Afijn we zullen maar zeggen voor het goede doel. 
De namiddag heb ik m'n spullen klaar gemaakt voor het 10 dags Kerstverlof, laat ie fijn zijn.

2-1-'47 (Donderdag) 
Dit zijn dan weer de eerste regels, die ik in het Nieuwe Jaar neer ga pennen. Hoop dat ik dit tot aan het einde van '47 kan blijven schrijven. Terugblikkend op m'n 10 dg verlof kan ik dit zeggen: overheerlijk, onvergetelijk maar; voorbij. 
Toch, Kerstmis en Nieuwjaar in Holland als soldaat was iets anders voor mij dan in het burgerleven. 
Volgend jaar zal ik hoogstwaarschijnlijk schrijven K + NJ in Indië. Met Nieuwjaar heerlijke wafels gegeten en van het oude in het nieuwe gekaart. Precies 12 uur de glazen gevuld en elkaar Nieuwjaar gewenst. 
Voelde me toch wel anders als anders. Heb goed opgelet wat ieder zo tegen me zei.
Eerst dan moeder: Gewone wens, erg bedroefd, durfde nog niet aan 't naderend scheiden te denken.
Vader: Zei alleen "Kracht in '47". Ja, hij was het die me even deed schrikken. Inderdaad 1947 zal waarschijnlijk veel kracht van me vragen. Leo: Lachend, voorspoed in Holl. en Indië.
Verdere familieleden gewoon. Daarna naar de Radio geluisterd. Zendtijd van de K.R.O. Iemand had het over het wel en wee van de "Omroep", volgens mij erg bekrompen. Er zijn toch op zo'n tijdstip wel betere en meer hoogstaandere dingen te bespreken.
Verder een fijne en gezellige tijd gehad.

3-1-'47 (Vrijdag) 
Voel me als 'n kat in 'n vreemd pakhuis. Afijn twee schrille tegenstellingen Thuis - Kazerne.
Het eerste sluit alle gezelligheid en huiselijkheid in 't Tweede sluit alle 2 finaal uit. Ik begin het N. jaar met pech, moet n.l. morgen op wacht. Kan dus a.s. Zondag niet naar huis. Zal me benieuwen hoe m'n eerste wachie zal verlopen.

5-1-'47 (Zondag) 
Heb vandaag m'n eerste "wachie" geklopt. Ging nogal, alleen tegen de ochtend barre slaap. Kon zodoende ook niet naar huis. Ben hier 's morgens naar de H. Mis geweest daarna M.T. en 's middags met De Jong naar de bioscoop. Achteraf bekeken kan je toch veel beter thuis zijn.

8-1-'47 (Woensdag) 
Gisteren eerst 25 km getippeld en vlak daarop wezen zwemmen en heb zodoende weer 'n pracht verkoudheid

9-1-’47 (Donderdag)
Ziekenrapport geweest voor verkoudheid. 2dg licht. Vandaag bestaat 2 RI 133 jaar, heb evenwel niet mee hoeven paraderen. Ook is ons vandaag gezegd, dat het a.s. 48 uur verlof niet doorgaat. ’s Jonge ’s jonge wat 'n huishouden. Een smeet er al gelijk een bierflesje door de ruiten, en het gekanker was niet van de lucht.
Vind het ook bar rot, maar ja, je doet er toch niets aan, misschien wordt het wel weer vrijgegeven.

10 jan. ’47 (Vrijdag)
Vandaag heb ik me de ziekte gelachen. Waarom?? Om niets!! Samen met Nieskens. En bijna de hele dag door Korp. Stoker was woedend. We hebben ’s avonds om het kwartier bij hem moeten melden, vanaf 6 uur t/m 9.45. Als voor de deur stonden stikten we bijna. Wil best nog eens zoiets meemaken.
48 uur verlof gaat weer door, dus hebben ze al die herrie voor niets gemaakt.

11-1-’47 (Zaterdag)
Inspectie voor 48 uur. Had me niet geschoren. Ook nog veldloop gehad. Heb me na 500 m uit laten vallen, vanwege m’n verkoudheid. Thuis bericht ontvangen, dat ik gezakt was voor praktijk examen boekhouden.

HR 6 BH 5 RxW 4

Verlof t/m maandag

14-1-’47 (Dinsdag)
Mars van 20 km. Bar.  Zo moe; vanwege de sneeuw liep het bar zwaar. Vroeg naar kooi.

15-1-’47 (Woensdag)
Heb vandaag dienst gedaan als vijand bij de veldoefening op Heumensoord. Kan je het beste zijn, weinig te doen. Laat van nu af aan de boel lopen, heb geen zin om bij het kader te komen, en dus langer in dienst te moeten.

16-1-’47 Donderdag
Samen met Nieskens, 2 dg licht arrest, omdat we om 6 uur ’s morgens onze rolletjes niet opgemaakt hadden.
Korp v. Does had zeker ’n pestbui, afijn laat hem ook schik hebben.
Vandaag geschoten. Fima, foema.

17-1-’47 (Vrijdag)
Vandaag oefening gehad op het Molenveld, was van top tot teen bagger. ’s Avonds patrouille dienst in Nijmegen.

18-1-’47 (Zaterdag)
24 uur verlof

20-1-’47 (Maandag)
Weer marstraining. De tocht liep via Duits-grens. De natuur was prachtig. Blij dat ik thuis was. Verder makkelijke dag.

21-1-’47 Dinsdag
Overgehuisd naar het 4^e plt. Daar liggen meest lui met H.B.S of MULO. Zal alsnog m’n best doen er onderuit te komen.
Nieskens blijft bij het 2^e. Moet morgenavond op wacht.

22-1-‘47
Bij wachtparade aanmerking dat er een knoop van m’n overjas af was en m’n leeuwtje niet was gepoetst.

24-1-’47 Vrijdag
Vanavond avondoef. gehad. Moesten ’n lamp zien uit te blazen. Heb achter ’n bosje met Lieben ’n lekkere sigaret liggen roken. Opeens kwamen 2 sterke lichten de weg waar wij lagen inrijden. Laat het Kolonel Baay zijn. Schrok me rot. Liep alles nog goed af.

25-1-’47 (Zaterdag)
Vanochtend moesten we onze dekens luchten. Vond het fijn, zat ’n zooi stof in.
48 uur verlof.

28-1-’47 (Dinsdag)
25 km mars. Was niet erg moe. Moeilijk lopen door sneeuw. De kolen beginnen te weinig te worden.

29-1-’47 (Woensdag)
Zijn vandaag ingeënt tegen de typhus. Licht dag gehad. Hebben op 31 Jan Zondagsdienst. Om één uur vrij. Vanwege verjaardag H.K.H. Pr. Beatrix.

31-1-’47 (Vrijdag)
Met mortieren geschoten. Toch dienst gehad tot 5 uur. Was weer ingetrokken. Stemming was daardoor –25°C.

1-2-‘47
Veldloop 8 km. Foto zakboekje 24 uur verlof.

3-2-‘47
Mars 25 km. Hartstikke moe. Moest vandaag weer lachen, terwijl het niet mocht, zodoende op rapport (Lt. Bakker). Uitslag 3 kamers dweilen terwijl ik me beloofd had naar het M.T. te gaan. Afijn, alles voor het Vaderland.

4-2-‘47
Vandaag een trip met het peloton door de sneeuw gemaakt. Echt genoten, ’s avonds dagboek bijgewerkt. Ook nog ’n toespraak gehad door Ds. v. Garden (z’n zoon ligt bij mij in het plt. Interess)

5-2-‘47
Gelukkig is ook Nieskens overgehuisd naar het 4 plt. Kunnen nu tenminste onze praktijken voortzetten. Tenminste alweer die verdomde lachbek genoemd door Lt. Bakker.

6-2-‘47
De C.C. en zijn opvolger afgekeurd voor Indië. (Kostte dat duiten?) Verder gemakkelijke dag. (Huish.diensten)
Ook is er ’n rapport voorgelezen over Indië, inz. Het uitlekken van berichten t.g.v. de vijand (Baboes etc.)

7-2-‘47
Gevochten vandaag, met sneeuwballen door het peloton. Fijne dag gehad. Er wordt bij het avondappel medegedeeld dat er “dames” in de cantine zullen komen, om meer “huislijk sfeer” te brengen (??!!) en om het soldatenleven van dichtbij te zien (??!!) Verzocht om correcte houding.

8-2-‘47
48 uur verlof. Gaan geruchten dat de kolen op zijn. Geloof er wel iets van, want de kolen die we krijgen, kan je bijkans tellen. Lach me rot als het door gaat.

Van 11-2’47 t/m 17-3-‘47
Kolenverlof. Tussentijds een week nacht gehad (3/3-10-3-’47)

18-3-’47 Dinsdag
Na zo’n tijd verlof valt het niet mee, weer in het gareel te lopen. Was tenminste ’s avonds bek af. Weer overgehuisd naar het 2^e plt. Geen kaderopleiding. Gelukkig!!
Voortaan geen 48 uur en er zal ’n strenge dicipline ingevoerd worden. Ach, de soep wordt niet zo heet gegeten als ze opgediend wordt. Over Indië. Zullen half mei vertrekken (?!)

20-3-‘47
Naar schietbanen geweest. Met bren geschoten. Op bussen. Jammer v/h rottige weer.

21-4-‘47
Nieuwe wacht ingedeeld. Was bijna de sigaar. Sgt. mj. Leenders zei dat hij zoveel mogelijk clementie zou gebruiken. Stond vooraan en zei, “Hebben ze schik in als ze je kunnen neppen”. Toch nog goed afgelopen.

Van 23/3 t/m 23/4-‘47
Ziek thuis (Keelontsteking)

24-4-‘47
Op ziekenrapport. Amandelen moeten eruit gehaald worden. Naar het Nebo gestuurd. Moet 5/5-’47 opgenomen worden. Ook medegedeeld dat we van 26/4 t/m 5/5-’47 Inschepingsverlof krijgen. 17/5 gaan we per Volendam starten.
Kans is nu om er tussenuit te komen.

Van 26/4 t/m 3-5-‘47
Inschepingsverlof
’s Morgens in het Nebo opgenomen.

Van 5/5-’47 t/m 12/5
In Nebo gelegen. Is geen lolletje geweest. Gelukkig 10 dg ziekenverlof gehad. Anders had ik nu mee gemoeten.

Van 12/5 t/m 22/5
Ziekenverlof

23-5-’47 Donderdag
Overgeplaatst naar Sub 2 RI in Prins Hendrik Kazerne

Van 23-5 t/m 20-5-‘47
Bij Sub 2 RI. Hier was het, of op wacht of thuis. Enkele weken heeft de kazerne leeg gestaan. Intussen is de nieuwe lichting opgekomen en is er meer afwisseling. Beste tijd gehad.

20-6-’47 Vrijdag
Overgeplaatst naar Dep. Nar. Indië. Nu zal er wel spoedig ’n einde aan het leven in Holland komen.

20-6 t/m 30-7-‘47
Bij Dep. Naz. Indië. Geen bijzonders. Alles allerdaags. Doen geen bal. Nog geprobeerd om bij het Korps Mil. Pol. te Curaçuo te komen, om voorlopig van Indië af te zijn.

(van 8/7 t/m 16/7) 2^e Inschepingsverlof

De voorbereidingen tot de reis:
Totale diensttijd in Holland. 8 mnd en 23 dg.
Geweldig veel gelopen om ’n geschikte koffer te bemachtigen, maar heb nu ook ’n prima ding.
Met de inhoud (niet op te noemen) niet te tillen. Heb ook nog ’n goederenzak met dienstspullen.
Dan de laatste dag in Barak A te Schoonhoven

30-7-’47 Woensdag
’s Morgens om 10 uur op het plein voor de Barak aangetreden. Daar stond ’n hele kolonne wagens die ons naar Rotterdam zouden brengen. Eerst appèl (Bleek nodig want er waren diverse onderduikers). Als je naam afgeroepen werd ging je langs ’n tafel waar je kreeg: Je inschepingsnummer (109) doosje Eng. Cigaretten, stuk chocolade en div. boekjes (Maleis, iets over Indië etc.) en werd je de auto aangewezen waar je in moest. Was blij, dat al die spullen eindelijk in de wagens waren. Gelukkig werd je nogal geholpen. 12 uur waren allen in de wagens en kon de uittocht beginnen.
Intussen waren de meeste auto’s van onder tot boven met spreuken beschilderd o.a. "Leeft mee, met de jongens overzee"! 
"Wij brengen ’n aapje voor jullie mee" etc. Daarna ging de Overste (Tumaten) nogmaals alle wagens langs, waarna de stoet zich in beweging zette. De straten van Schoonhoven waren volgepropt met mensen. Handgezwaai, geduim en het gefluit waren niet van de lucht. Overal ’n enthousiaste menigte. Alles bij elkaar een daverende uittocht (voor zo’n plaats tenminste).
Hopelijk kwam dit voort om te laten zien dat er ’n band bestond tussen burgers en deze militairen, of ging men alleen maar kijken omdat “de soldaten” weggingen en de gemiddelde burger nu eenmaal graag een militaire vertoning ziet. Volgens Overste Tumaten beseft het grootste deel v/h Ned. Volk nog steeds niet dat “hun eigen jongens” vertrekken.
Afijn we zullen maar op de goede afloop hopen.
De verdere route verliep tamelijk rustig.
Dan Rotterdam. Ook hier was medeleven! Uiterlijk? Innerlijk? Vooral de menigte lieten zich niet onbetuigd wat bijzonder in de smaak bleek te vallen. Overal schoten de hoofden onder het raam uit en alles was spontaniteit. Vanaf de balkons, trams en fabrieken, alles zwaaide.
Dan de kade. We reden tot voor de loods. Uitstappen en je bagage de loods insjouwen. Vanaf hier konden we de Rotterdam al zien liggen. Hier werden we gelukkig onthaald op koffie en koek. Gauw nog ’n briefkaartje naar huis gestuurd.
Na ongeveer ’n half uur wachten kwam er tekening in dat we in zouden gaan stappen. Weer kregen we ’n doos Cadi cigaretten (pillen om het leed te verzachten) Verder ’n Cadikaart en ’n maaltijden kaart. Daarna stapte ik dan de kade op welke geheel afgezet was door de MP (Zijn schijnbaar duur).
Voor de rest de Volendam op, ’n grote loopplank en boven je reeds jongens die “in” de Volendam zaten. Even kreeg ik nog de gedachte “Zou ik terugkeren?”. Veel tijd om te denken werd je (gelukkig?) niet gegund, dus stapte ik, al sjorrend omhoog.
De eerste stappen op weg naar Indië! Nauwelijks op het schip, of je bagage werd aangenomen, en “Volgen maar!!” Na 3 trappen kwamen we onder in ’t ruim. Voor je spullen werd gezorgd en zelf moest je aan ’n tafel gaan zitten. Hier werd ons opnieuw gezegd wat verboden was (niet roken in de ruimen en brandende cigaretten over boord gooien etc.) Waar je nu zat, bleef je vaste plaats gedurende de overtocht. Daarna mochten we weer naar boven.
Op het dek was het een en al bedrijvigheid. De P.T.T. kwam handen tekort om de telegrammen te verzenden. Ook hier nog ’n briefkaartje naar huis geschreven. Na wat heen en weer geloop heb ik goed plaatsje aan de railing veroverd.
Op de kade speelde beurtelings ’n militair muziekkorps en grammofoonplaten van de Cadiwagen. Daar heb ik ‘n 3 kwartier gestaan. Telkens werden er nog enveloppen naar beneden gegooid naar wachtende mensen. Dan komt er tekening in dat we zullen gaan starten. ’n Kraan komt aanrollen en sjort de loopplank de loods in. Trossen worden van de meerpalen gegooid.
De muziek zet het Wilhelmus in. Dan volgen 3 stoten van ’t schip en langzaam maakt het schip zich los v/d kade. Drommen mensen komen de kade opstormen. Het gefluit en gezwaai neemt orkanische vormen aan. Er liepen er zelfs met hele driekleuren.

5.50 uur 30 juli 1947. 
De Volendam vangt de reis aan. Eerst even achteruit en dan langs de kade. De drom mensen komt ook in beweging en loopt gelijk op met het schip, tot aan het eind van de kade. Nog ’n laatste roep en zwaai; en mensen en kade liggen achter ons. De Nieuwe Waterweg door naar Hoek v Holland. Intussen gegeten en naar het achterschip gegaan. Daar heb ik gestaan totdat de Holl. Kust geheel uit het zicht verdwenen was. De lichtschepen seinden ons het laatste vaarwel toe. Het was dan ook opmerkelijk stil en aller blikken waren op Holland gericht. Na ’n zucht verliet ten laatste de een na de ander de railing om met vrienden van gedachten te wisselen over “de uittocht”. Wat er nog gezegd werd kwam meestal hierop neer “Nou, tot over 2 jaren dan”. Als de avond begint te vallen, slenteren de meesten het ruim in, of zoeken hun hut op. Zoiets voor het eerst van je leven, is geweldig boeiend en vergeet je nooit van je leven meer. Het eten was prima, maar het eerste maffe in zo’n hangmat is pet. Ook zullen de zenuwen die tot het uiterste gespannen waren het hunne er ook wel toe bijgedragen hebben. Terwijl allerlei vragen je aan je opdringen. Was toch blij dat dit er vast op zat. Wel was er weinig slaapplaats. Hoop maar dat, naar mate het warmer wordt, dat ze daar ’n oplossing voor vinden.

31-7-’47 Donderdag
Om half acht ’s morgens de Zuidkust van Engeland gepasseerd. Hiervan alleen de naakte krijtrotsen van gezien. Toch, beschenen door de ochtendzon ’n mooi gezicht. Heb nog gekeken of ik Dorothy Jones kon ontdekken, doch heb ondanks alles geen rokje kunnen ontdekken. Wat gezicht betreft weinig meer gezien als water en lucht. Van de Belgische en Franse kust geen fok gezien. De eerste verkenningstocht over het schip gemaakt. De verdere dag met bezichtigen zoetgemaakt. Wel ben ik tot de overtuiging gekomen, dat geweldig behelpen zal zijn. Vooral met wassen en blikje spoelen. Zulks kan wel eens ziekten fokken. Afijn we zullen wel zien. Alle op te schrijven wat je voor nieuws ziet op het schip, is ondoenlijk. Ook nog “sloepenrol” gehad.

2-8-’47 Zaterdag
Vandaag het eerste brokje land gezien. Enige Portugese eilandjes eerst, daarna de Spaanse kust. Ook Sinterklaas niet kunnen ontdekken. Wel ’n fantastisch mooi gezicht al die bergen, waarachter de zon juist wegzinkt. Zoiets te beschrijven is ondoenlijk, “zelf zien” is het enigste. Van Gibraltar heb ik ’n hooge verwachting. Hoop dat we vlak langs de kust gaan.

3-8-’47 Zondag
Tussen zeven en achten ’s avonds zijn we dan de rots Gibraltar gepasseerd. Reeds ’n uur vantevoren kon je de vage omtrek er van zien. Van dichtbij gezien, inderdaad ’n enorm fantastisch gezicht. ’n Geweldig hoge rots, met allerlei ongelijke vlakken. Het front heeft de vorm van ’n soort opengespleten bek. Vanaf het water ’n paar meter steil oplopend, dan ’n inkeping, waarin allerlei verdedigingswerken zijn aangebracht, die je echter met het blote oog niet kan zien. De achterkant loopt steil in zee af. Aan de rechterzijkant ’n hellend vlak dat vanaf de top tot de helft rijkt. Beschenen door de avondzon phenomenaal. Ook hier geldt “zelf zien”. De Midd. Zee was spiegelglad waaruit telkens de bruinvissen opdoken. Alles bij elkaar erg interessant. Hoop dit alles nogmaals te zien!!

7-8-’47 Donderdag
Gisteren bij avond Tunis gezien, badend in het licht. De weerspiegeling in het water maakte er een sprookje van. Veel hiervan te vertellen is er niet, alleen het gezicht brengt de verrukking. Langzamerhand begint de reis te korten, tenminste als je het van de optimistische zijde bekijkt!!! Het grootste deel v/d dag breng je door met kaarten of niksdoen, terwijl het schrijven ook veel tijd in beslag neemt.

10-8-’47 Zondag
Zo, ik zal toch de afgelopen dingen even oppennen. De laatste dagen weinig puf in schrijven gehad.
Zaterdagavond zijn we in Port Said aangekomen. Daar hebben we een aardig spul meegemaakt. Direct toen we binnen de pier kwamen, voeren er al een stel bootjes rond “De Volendam”, waarin heethoofdige volgelingen van Dr. Soekarno gezeten waren. De roodwitte vlag was present, terwijl er een zelfs ’n grote foto “v/d leider” voorop had staan. Schreeuwen en razen geen gebrek. Hun gebaren lieten aan duidelijkheid niets te wensen over. Met hun duim wezen ze naar de bodem van de zee, of ze haalden hun hand over hun strot heen. Ook probeerden ze de boeien te bezetten, waaraan “de Volendam moest meren doch, hier stak de havenpolitie spoedig ’n stokje voor. De Commandant v/h schip, had ons van te voren gewaarschuwd, deze lui geen drank te geven. Ook mochten we niets van diverse handelaren kopen, daar er kans voor vergiftiging bestond. We hebben echt gelachen om deze lui. Geweldig zoals ze tekeer gingen. Ook is de havenpolitie de hele nacht aan boord geweest. Verdomd aardig gezicht die lui met hun rode fez met pluim. Ook het gezicht v/d haven is aardig. Bergen en daartussen de witte huisjes en moskeetorentjes. En nu de Rode Zee in.

13-8-’47 Donderdag
Vandaag Aden. De tocht door het Suez Kanaal. Viel mij enigszins tegen. Eerst het Kanaal op zichzelf, dit had ik mij grootser voorgesteld. Het werk op zich zelf is enorm, het aanzien viel mij wel iets tegen. In Aden zelf was de toestand t.o.v. ons wel veel gunstiger. Hier is druk op gekocht. Zelf hen ik 500 Gold Flake cigaretten gekocht voor F20,= verpakt in tinnenfles, die ik dus mooi bewaren kan. Voor de bananen vroegen ze F1,= de 5, nou daar heb ik mij niet op laten afzetten. De hitte in de Rode Zee was ontzettend. Je was gewoon te beroerd om te eten. Enorm. Nu nog de Indische Oceaan - Sabang en dan zit het er op.

25-8-’47 Zondag
De Indische oceaan genomen. Gelukkig. Niets te zien als water en lucht, verveelt ook gauw. Dan heb ik gisteren mijn eerste uitstapje op Indische bodem gehad.
’s Morgens half acht zijn we de haven van Sabang binnengelopen. Van tevoren waren er geruchten gegaan, dat we vanwege de besmettelijke ziekte niet van boord zouden mogen gaan. De doktoren van Sabang moesten eerst poolshoogte komen nemen. Inderdaad heerste er besmettelijke ziekte, want de gele vlag werd gehesen. Toch mochten we van boord. Ongeveer 10.30 gegaan. Tot ongeveer 1 uur gezworven over het eiland. De huizen die we daar te zien kregen, deden door een Hollandsche bril bekeken aan, als vuilnishopen. Geweldig zo’n rommeltje. Of dat de normale toestand is, weet ik ook niet.
De wegen waren idem dito. Wel moet je er rekening mee houden dat hier ook gevochten is, de sporen waren nog duidelijk zichtbaar. Van alle verkeersborden en opschriften boven winkels kon je geen fuk lezen. Zodoende deed het vreemd aan als je plotseling ’n bord ziet waarop staat “School” of ’n huis met “R.K. Pastorie”. Andere Holl. namen als Postkantoor Telefoonkantoor en namen van Div. Scheepsvaart Mij.
Overal liepen inheemse soldaten met spuiten om hun nek. Natuurlijk waren we nog geen km. het land op, of de eerste fout werd al gemaakt, nl. door rechts te houden en niet links. Vanwege de warmte was ik het geloop op de hopeloze weg al rap zat en was blij dat we eindelijk ons meegenomen brood konden verorberen. De begroeiing is geweldig. ’n Hoeveelheid bomen waarvan je de namen niet kent, voor de rest klapper en pisangbomen. Daarna zijn we naar het strand gegaan. Heerlijk opgefrist.
Daar waren ook ’n stelletje van die zwartjes (kinderen) in hun “niksie” aan het baden. Direct probeerden we met het mondje vol Maleis dat we konden iets met de kereltjes te bereiken. Eerst lokten we ze met cigaretten, zei toen tegen één van die ventjes “Saja klapper” nog ’n paar gebaren en na nogmaals mijn cigaretten te hebben laten zien, zat er in ’n minimum van tijd ’n stelletje van die knapen in ’n boom. Een mes kwam er bij te pas, de buitenste bast eraf gaatje erin en voor 3 à 5 cigaretten was je de man. Met de bananen ging het dito.
Nog twee schelpen als aandenken meegenomen. Op de terugweg was de stemming beter. Volop klonken de Holl. Liedjes door de bergen. Alles bijeen leuk en interessant. Om vijf uur waren we weer op de boot, doodmoe, maar, althans ik, voldaan. Zo, dat is het uitstapje. Nu de toestand die momenteel aan boord heerst. In de Indische Oceaan is één van de jongens aan buiktyphus overleden. Zodoende gaan wilde geruchten rond. Van officiële zijde is ons het volgende meegedeeld;
"Tot dusverre (21-8-'47) werden, 76 patiënten opgenomen. Hiervan werden in die opgave, die daarvan telegrafisch naar Ned. moet worden gedaan, door de doktoren 31 patiënten als ernstig, doch niet levensgevaarlijk beschouwd, levensgevaar bestond slechts voor één patiënt".

26-8-´47 Maandag
Wilde geruchten gaan rond. Het woord quarantaine is op ieders lippen. Nog steeds liggen we in de haven. ´s Middags is het gehele schip ontsmet. Die kleine kereltjes met hun spuitapparaten trekken wel de aandacht. Als je het woord “Holland” noemt, gaat direct op de bekende wijze hun duim omhoog. Holland is alles.

Dinsdag 27-8-‘47
Vannacht ±2 uur de Haven van Sabang verlaten. Gaan langs de Westkust v. Sumatra; via Straat Sunda naar Batavia. Hopen daar Vrijdag te zijn. Er is medegedeeld dat wij inderdaad in quarantaine zullen gaan. Mooi vooruitzicht. Ook is er vandaag inspectie geweest. Vanwege het vele klauen. Zo goed als geen resultaat.

Zaterdag 30-8-‘47
Vrijdagavond in Priok aangekomen en Zaterdag ontscheept. Eerste de zieken van boord. Zowel de herstelden als de nog zieken zijn in Batavia in ’n ziekenhuis opgenomen. ’s Morgens om 10 uur begon de ontscheping, wij zijn ’s middags om 2 uur van boord gegaan.
De trein stond op de kade gereed, dus behoefde je alleen maar met je spullen de loopplank af te lopen. Op de kade stonden koelies die voor je verdere bagage zorgden. De Reis van Priok naar Buitenzorg was erg afwisselend.
De houding van de bevolking t.a.v. ons was geweldig. Of dit alleen maar de buitenkant is, wil ik daar laten. Ook zag je overal de Sawa’s, die trapsgewijze, afliepen. De trein op zich zelf was heel behoorlijk.
Van het station te Buitenzorg werden we afgehaald met wagens, die ons naar het bivak brachten. Met de natte moesson maakten we al gauw kennis, druipnat kwamen we aan. We krijgen hier met ‘n 40 man op ’n behoorlijk grote kamer. De verdere dingen zullen we maar rustig afwachten.

5-9-’47 Vrijdag
Momenteel is het hartje nacht, ben kamerwacht, dus heb ik mooi de tijd om de indrukken van de laatste dagen even neer te pennen. Om te beginnen het bevalt mij hier best. De ligging, het eten is prima. Het is hier ’n geweldig groot kamp. Wel is het jammer dat we nog niet buiten de poort mogen.
Wat de ziekte betreft, er doen zich nog enkele nieuwe gevallen voor. De hele dag vullen we hier met kaarten - sport en schrijven, dus ’n leven als ’n prins. Het eten is soms wel vreemd, doch best te eten. Nu alles zo’n beetje op orde komt is de accommodatie niet zo slecht. Gisteren hebben we film gehad en vandaag ’n heel goed cabaretgezelschap.
Alleen de post is hopeloos. Ontzettend zo weinig als er komt. Vandaag ’n brief van Ans Jacobs gehad. Erg leuk. Direct teruggepend. Verder alles oké!!!!!

15-9-’47 Zondag
De order is afgekomen dat morgen de quarantaine is afgelopen. Heb nog weinig behoefte om uit te gaan.
Nog steeds geen post.

18-9-’47 Maandag
Vanavond dan “losgelaten”. Eerst de enigszins bekende wijken doorgelopen. Daarna met nog 5 jongens het Chinese wijk ingegaan. Van alles te koop. Erg duur. Erg interessant. Daarna naar ’n cafétje geweest.
Glas bier Fl. 2,50. Chocolade met ijs Fl.0,50 per glas. Etc. Kostte mij Fl.12,=. Is de eerste en de laatste keer. 
Heb meteen het plan opgevat te gaan studeren voor Praktijk Dipl. Als de animo maar niet zakt! Ben er van overtuigd dat ’n groot deel “de beest” uitgehangen heeft! Als dit de algemene toestand is, is het hopeloos. 60% wordt totaal bedorven.
Dan het nieuws; het Depôt wordt ontbonden. 1^e Deel naar Batavia. 2^e Deel naar Priok voor inscheping naar de overzeese onderdelen. Hoogstwaarschijnlijk 18-9-’47.

19-9-’47 Vrijdag
Zijn Donderdagnacht om 3 uur naar Priok verhuisd. 11 uur op plaats van bestemming. Liggen in gevlochten bamboe hutten met ’n plankenvloer. Eten is overdadig. De hele dag warm water en thee. De hele dag geen fuk te doen. Ben vandaag kamerwacht in de officiershut. Best te doen. Heb daar gehoord dat we hoogstwaarschijnlijk 23/9 vertrekken. Is hier erg heet. Ben van plan a.s. Zondag naar Batavia te gaan.

23-9-’47 Dinsdag
22/9 Vandaag ons rommeltje gepakt en ’s morgens ingescheept. Boot viel me erg mee. “De Pelikaan”.
Op het dek en onderin volgepropt met auto’s en carriers. ’s Avonds 8 uur vertrokken.

24-9-’47 Woensdag
Vannacht niet geslapen. Het ding schommelt als de pest terwijl de auto’s boven ons ook staan klappen. Ligging prima. Bijna de gehele dag geslapen.

25-9-’47 Donderdag
In de namiddag de Moessi opgevaren, om het materiaal en mensen bestemd voor Palembang af te zetten. De mensen van Palembang zijn ’s avonds nog van boord afgegaan. Machtig gezicht zo’n ombarcatie van zo’n boot. Vaart tot hij vast aan de kant liggen. valluik omhoog, valdeuren open, klaar.

26-9-’47 Vrijdag
De gehele dag gelost. Nog ’n paar foto’s van gemaakt. ’s Middags de passar bezocht. Veel gevraagd en afgedongen, doch niets gekocht.
’s Avonds naar A.M.J.V huis geweest. Serg. v. Breda ontmoet aardige avond. Morgenavond meer.

27-9-’47 Zaterdag
Vanmiddag gevoetbald tegen de bemanning 4-1 verloren. Geweldig zoals die lui kunnen lopen op hun blote voeten. ’s Avonds AMJV. Moordavond. Volgens de jongens ’n rotstad. Niks te beleven. Ben nu bijna 2 mnd in Indië en heb al meer gezien als knapen die hier 8 mnd hier zitten. ’s Avonds zijn we op stroom gaan liggen. Gaan morgenochtend zes uur weg. Hopen a.s. Dinsdag in Medan te zijn. Hoop dat ik dan eindelijk ‘ns post krijg.

28-9-’47 Zondag
’s Middags gezamenlijk gegeten boven op dek. Prima maal. Rijst, gebakken banaan, croepoek-ananas, vlees jus. chocolade melk. Zijn weer aan ’t varen. De Kota Inten voorbij gegaan.

3-10-’47 Vrijdag
Vanochtend 3 brieven gehad. Hadden de jongens op het Veldpostkantoor gehaald! De hele morgen geschreven (Ans v. Ginkel, Herman, Trui).
Alles startklaar gemaakt. ’s Middags nog hier. Dagboek bijgewerkt. Gaan vanavond naar de bios. Zullen morgen dan wel gaan.

4-10-’47 Zaterdag
’s Middags 6 uur naar 2RI gegaan. Eerst Serg de Loos begraven, die door ziekte overleden is. We liggen hier in ’n gewoon huis.
Heb direct al mot gehad met Sgt. Veenstra. Had me eerst moeten melden, alvorens ik met de jongens had gaan zitten praten. Van tevoren had ik de deur van hun kamer opengedaan en de opmerking gemaakt, “O, hier zitten de élite’. Heb nog enige sterke verhalen van hun gehoord. Geloof wel dat zij, ondanks dat ze nog pas hier zitten, al heel wat meegemaakt hebben.
Iriks is hier het vijfde rad aan de wagen volgens de jongens. Heb met hem nog ’n partijtje gepingpongd. Heb wel opgemerkt dat hij nog steeds ’n grote mond heeft. Brief van thuis gehad, eindelijk.

5-10-‘47
Ben sinds ik uit Holl gegaan te biechten geweest. Ook naar de Hoogmis geweest. ’s Middags gelezen. Had gedacht voorlopig wel vrij te zijn. Doch als opfrissertje hebben ze mij maar meteen op wacht gedrukt.  Na 3 uur werd ik afgehaald met de mededeling, “Morgen op patrouille en nu naar bed”. Sgt. v.d. Gavel in de griep. Heb op bed nog ‘ns aan thuis gedacht.

6-10-’47 Maandag
6 uur op. Gepatrouilleerd tot half twee. Er is geen schot gevallen. Heb hem wel geknepen. M’n uitrusting totaal uitgeleend. Zwaar terrein, moerassig. Was toch niet zo erg moe. Heb ’s avonds om 6 uur nog ’n partijtje gevoetbald in ’t Cie elftal. ’s Avonds doodmoe. Geen geld gebeurd. Zullen er wel 2 weken voedings cigaretten bij inschieten. De jongens kregen er ’n nieuw uniform bij, ik niet. Zit om ’n groen verlegen.

7-10-’47 Dinsdag
’s Morgens lang uitgeslapen. Sleutel koffer kwijt. Opengebroken. De hele middag zitten schrijven. Foto’s naar huis gestuurd. ’s Avonds gekaart.

9-10-’47 Donderdag
Gisteren niets bijzonders. Vanmorgen op patrouille geweest. Duurde van ’s morgens 5 uur tot ’s avonds 5.30 uur. ’n Geweldig afmattende tocht. Terrein, smal pad dat zich slingerend door bossen, moerassen, heuvels. Dik 30 km getippeld. Tot ± 11.00 uur niets gebeurd. Daarna liep er een barang dragercolonne in onze hand. Hadden niets anders bij zich als rijst, tabak etc. Van hen hoorde we dat er ± 4 km verderop huizen stonden waar rampokkers inzaten. Hadden inderdaad gelijk. Na omsingeling moesten er behalve de Luit en Kapt. nog 6 man mee er in. Ook ik, heb hem behoorlijk geknepen. Heb niets gezien dus ook niet geschoten. Van de vluchtende zijn er 2 doodgeschoten en 3 gevangen genomen. Onszelf niets overkomen. Daarna huizen doorzocht. Helmen, bajonetten, oude voorladers munitie. Ook Bangkok papieren, waar het woord ‘Tentara’ nog als eens in voorkwam.
Ook T.N.I. tussen. Hebben de boel in de fik gestoken. Daar het wiid in de omtrek bos was en niets anders als bos dus moesten de balen rijst en rubber gepikte spullen zijn wat ’n loslippige gevangene ook bekende. Alles ging in de fik, dus hebben onze jongens ook  dingen van waarde ingepikt, zoals horloges, brillen, schoenen, geld (Jap), handschoenen zaklantaarns gepikt. Zelf geen ding gepikt, alhoewel ik de gelegenheid had ’n horloge mee te nemen. Waarom niet? Te groen? Zij hebben ’t toch ook maar gestolen?
En toch, ik kon het niet van me verkrijgen. In ’t begin de andere jongens ook niet, doch zij hebben gezien wat we met onze gevangenen hebben uitgespookt dus…. Misschien doe ik temee met het grootste gemak mee, wie weet? Zoals gezegd, de tocht was zwaar. Tot nu de zwaarste wat afstand betreft, ook voor alle andere jongens, zodat velen tegen de vlakte gingen.
Ook Henny sloeg 1 km voor ’t eind tegen de vlakte. Heb zolang mogelijk volgehouden, tenslotte als je blijf liggen, ben je andere tot last. Doch ik kon niet meer. Dorst, dorst, dorst. Eenmaal thuis gemandied (in bad geweest, red) en gegeten en ’t leed is weer gauw vergeten. Tenslotte je bent weer heelhuids thuis.

10-10-’47 Vrijdag
Lang geslapen en de dag doorgebracht met schrijven. Rijk en Marie. Natte moesson is bezig. Briefje met gestolen voorwerpen op de Volendam ingeleverd. Heb nog steeds geen eigen uitrusting.
’s Avonds 28 brieven ontvangen. Eindelijk, eindelijk.

13-10’47 maandag
Vorige dagen gevuld met brieven schrijven. Niets bijzonders. Vannacht mortierduel. Geknepen. Goed afgelopen. ’s Middags patrouille 12 uur t/m 5 uur. Niets gevonden. Weer geschreven.

15-10-’47 Woensdag
Rustig. Veel geschreven. Zal aanvulling uitrusting krijgen.

20-10-’47 Maandag
t/m Zondag volkomen rustig. Om 9 uur ’s avonds werd door 2 MP-ers het bericht gebracht dat ± 5 km verderop rampokkers in een kampong bezig waren. 10 Man moesten starten. Ook ik. Het was pikdonker en regenen. Zat juist op de post te wachten, doch de Zondagavond vorderde “’t Vaderland” op. Eerst 3 km per auto. Berichtbrenger ging ook mee. Dwars door ’n bos. Weg bagger tot en met. Geen hand voor je ogen te zien. Allerlei geluiden. Zenuwslopend werk. Niets gevonden. Nog bij twee kamponghuizen aangeklopt doch ze waren om 7 uur al geweest. Hadden rijst meegenomen. De hele weg teruggelopen. Hoorden nog mortierbommen afschieten. Niets gebeurd: Half één thuis. Heb daarna nog 8 brieven gelezen. Maandagavond 9 uur. Amerikaanse waarnemers op Sumatra. Om één uur zou er een bespreking plaats hebben tussen de Am. Chef en ’n Extremisten Gen. die uit Atjeh zou komen, in de Cantine te Tandjong Poera. (Hoesein Joesoef) 2RI zou voor de vrijgeleide zorgen. Ook mee. 3 Cariers met rood wit blauwe vlaggetjes, 1 panserauto ± 40 Inf. + jeep. Gewacht tot één uur, geen Gen. Daarna naar voren gegaan. Eerst niets. Dan zagen we twee gewapend lui. Renden weg. Hebben nog geroepen, “We schieten niet, komen Gen. halen”  Gaven geen draad. Plotseling draaiden zij zich om en begonnen te schieten. Daarop moesten wij toen ook reageren. Hebben ze gevolgd. Verderop meerdere extremisten. Zeker één dode bij hen. Eén heeft z’n kop eraf ‘geklewangd’ (Ziel kwijt) Vele gewonden. Bij ons alles oké! Pa werd nog even niet goed. Drie uur terug. Gaan van de week hoogstwaarschijnlijk daar nogmaals heen. Veel vuile opschriften op de weg. Nieuws Begin nov. 20 vellen luchtpostpapier. Veel te weinig.

23-10-’47 Donderdag
’s Middags 4 uur. Vanmorgen muziekband van Stabat gebracht. Alles oké! Rustig.
Gaan waarschijnlijk vanavond en morgenvroeg op pad.

24-10-’47 Vrijdag
Gisterenavond kregen we ’t bericht dat we vannacht om 4 uur op pad zouden gaan. Inderdaad we gingen. Helaas is dit de eerste zwarte bladzijde. We gingen dezelfde richting als Maandag 20/10. ’s Morgens half acht kregen we ’t eerste contact. En Hoe? Hadden eerst ’n tijdje de spoorbaan gevolgd en meenden daarop mensen te zien lopen. Gingen hierop ’t zijterrein in. ’n Tijdje door alang-alang en moerasachtig terrein gevolgd. Kwamen zo in ’t rubberbos; waar we ook 30/9 in geweest waren. Aan de rand zagen we enige lui. Doch deze hadden ons natuurlijk al veel eerder gezien. We kwamen toen op linie en gingen vooraan.
Was zelf Brenhelper. Na ‘n 20 m gelopen te hebben kregen we de volle laag. Vanuit hun stellingen snipervuur en mortierbommen. Gingen hierna tot stormaanval over. Brenschutter S. v. Es liep iets naar voren en komt midden in hun stelling. Hij liep daarna terug, zette de Bren af en riep “Jongens help, ze hebben me geraakt”. Ook achter ons hoorden wij, “Hier ook een gewond”.
Ben daarop met Korp. Landsbergen naar Simon gegaan. Had ’n buikzijschot. Bloedde hevig. Korp. legde noodverband. Hebben hem daarom samen zo gemakkelijk mogelijk gelegd. Handen vol bloed. Intussen waren de extremisten verjaagd en konden wij ons met de gewonden bezig houden. Ook was er nog ’n Serg. v.d. K.N.I.L. in z’n knie geschoten. Zijn met twee man huis binnengegaan om brancard te maken van kastdeuren en kleine boomstammen. Na ruim half uur waren de 3 gewonden afgevoerd.
Kregen toen mortiervuur. Hebben daarop artillerievuur aangevraagd. Kwam en zijn toen weer verder gegaan. Op weg kregen we telkens weer mortiervuur. Rukken links en rechts van de weg op. Zat zelf rechts. Na ’n klein half uurtje kregen we weer vuur en ben toen door ’t oog van ’n naald gekropen. Voelde ’n kogel over m’n rug gaan. Gaat door m’n jas en riem v.d. veldfles. Half afgeschoten. Klein brandvlekje op m’n rug. Was dan ook voor 5 min. totaal de kluts kwijt. Hebben daarop weer artillerievuur aangevraagd en om carriers. Deze laatsten konden echter niet bij ons komen omdat de weg bezaaid was met bomen.
Artillerievuur kwam en goed. Zijn daarna nog ‘n 3 km verder gegaan en hebben slechts één keer geschoten, waarop ze met ± 4 man aan de haal gingen. Daarna gerust en terug. Bij de auto’s die ons terug zouden brengen diverse felicitaties ontvangen voor de wonderbare redding. Simon was behouden in Medan aangekomen doch had veel pijn.

26-10-’47 Zondag
Zaterdag alles okée. Vandaag naar Simon geweest. Was buiten kennis. Had zuurstofapparatuur in z’n neus. Volgens de dokter ’n dubbeltje op z’n kant. Was geen schot doch mortierscherf. Geloof niet dat hij het halen zal. Jammer was fijne knul.
Maar er is nog leven dus nog hoop.

30-10-’47 Donderdag
Vandaag weer op pad geweest. ’s Nachts drie uur vertrokken door de heuvels. Omsingelende beweging, achter om Paloeh. Door twee moerassen heen getuind. Zijn twee maal verkeerd gelopen, doch de ‘Piper Club’ bracht ons weer op de goede weg.
Echter per radio doch kwam laag over zeilen en schreeuwde: Jullie zijn verkeerd, terug! Hij vloog dan in de richting die we lopen moesten. Zijn zonder slag of stoot daar gekomen en zochten daar ’n goede plaats. ’s Morgens acht uur zon en vanaf T.P die ze af zouden opdrijven. Wij zaten daar echter nauwelijks of zagen ‘n 15 man op de brug (die we onder vuur konden krijgen) lopen. Kregen dan ook de volle laag en geloof ook wel dat ze direct in ’t moeras zijn verdronken. Hebben daarop niets meer gezien er zat ook niets meer tussen. Vreemd gezicht als je plotseling je eigen jongens ziet aankomen.
Daarop na gewacht te hebben gezamenlijk terug. Waren half één thuis. Gelukkig bij ons alle oké! Was doodmoe.

1-11-‘47 Zaterdag
Naar tandarts geweest. 2 tanden laten trekken. Jongens weer op pad geweest. Niets gezien. Allerheiligen niet naar Kerk geweest.

3-11-’47 Maandag
Allerzielen. Naar Requiem Mis geweest.

5-11-‘47
Weer naar Paloeh geweest. ’s Morgens 8 uur. Ben zelf bij wagens gebleven voor bewaking. Jongens met loyd carriers zijwegen in geweest. Niets gezien. Geloof wel dat ze daar nog zijn. 12 uur thuis. Heb begin van ringwormen.

7 en 8 Nov. Vrijdag en Zaterdag.
Vandaag éénjarig bestaan van 4-2 R.I. ’s Morgens door de overste herdenkingsrede uitgesproken. Was mooi. Verdere dagen veel sportwedstrijden. Ook meegedaan. Op 1500 m. 2^e v.’t Bataljon (5 min. 46 1/5 sec) (No. 1; 5 min. 44 sec.). Ben nu dan één jaar soldaat. Achteraf bekeken waar blijft de tijd. Kan me nog 7 Nov. ’46 herinneren, toen ik met ’n koffertje de Krayenhof binnenstapte. Kan gelukkig dit nog verhalen. Na wat ik tot nog toe in Indië meegemaakt heb is dat wel ’n bedankje t.o.v. God waard.
’s Morgens ook naar H.Mis geweest.

11-11-’47 Dinsdag
Vanacht om 3 uur weer vertrokken. Weer door de heuvels. Volgens de berichten zouden zich daar nog troepen bevinden. Weer door twee moerassen, waar we ook doorgekomen zijn toen wij achter om Paloeh gingen.
In plaats van rechts af zijn we nu linksaf gegaan. Om ± 10 uur eerste rust. Nog niets gezien. ± 11 uur begin v.d. heuvels. Was daar alles goed onderhouden en dacht bij mezelf, “Hier zal wel weinig zitten”. Maar……. Na ongeveer ’n kwartier zagen we 3 lui. Een mét en twee zonder geweer. Serg. v.d. Does pafte. De man met geweer gooide zijn wapen weg en tuinde weg. Gingen er achter aan. Toch niets meer te zien. Zagen ze wel nog lopen. Waren toen midden in de heuvels.
De eerstvolgende heuvel op en gingen daar in stelling. Kregen daarop rap mortiervuur. Eerst voor, daarna achter. Het werd luit. Westerveld te link en gingen op de heuvel er naast. Juist op tijd, want nauwelijks weg of de mortiergranaten vielen juist op de berg. Gewoonlijk hebben die lui veel missers er bij doch deze keer maar één en juist deze viel juist toen we gingen. ’n Wonder?  Volgens mij wel!!! Doch ook deze beweging hadden ze blijkbaar opgemerkt want ook daar kregen we ’n best stukkie vuur. Mortier en Engels afweervuur. Slechts ’n dal scheidde ons v/d vijand. Al rap kregen we door dat wij tegenover ’n georganiseerd leger zaten.
Duidelijk kon je de commando’s verstaan. Het “Madjoe” geschreeuw was niet van de lucht. En steeds maar vuur. Ook kregen we snipervuur. Niemand waagde het dan ook om boven de heuvel uit te komen. We zaten daar met ’n goeie 25 man. “Pa” zou ’s morgens om 8 uur komen en als ‘opdrijver’ dienst doen doch aan de rand v/d heuvel was hij al slaags geraakt.
Na ongeveer ’n driekwartier begon het daar benauwd te worden, want reeds kregen we van voren en van de twee flanken vuur, dus ze waren bezig om ons in te sluiten. Na de verbinding kregen we van “Pa” bericht dat hij terug moest trekken. Had één dode. Ook wij moesten terug. Een sectie ging terug en wij gaven toen veel Brenvuur weg om te beletten dat zij over de heuvels zouden komen. Onder dekkingsvuur van de reeds teruggetrokken sectie gingen wij toen terug. Zo zijn we teruggegaan tot in ’t bos doch kregen nog de kans van beiden zijden beschoten te worden.  Nauwelijks in ’t bos of we kregen inderdaad van links weer vuur. Terrein was erg moerassig. Serg. v/d Does die op dat moment achterop liep met de bren schoot toen één magazijn in die richting leeg. Hem hadden ze juist over z’n pet gepleurd. Hebben toen geen last meer gehad. Wel schoten ze van rechts nog mortierbommen af, doch deze vielen ver genoeg achter ons. Daarna zo goed als de hele weg terug gelopen.
Werden leeg en zenuwachtig. De terugtocht was inderdaad goed in elkaar gezet en daaraan hebben we ongetwijfeld ons behoud aan te danken. Dorst en moeheid lieten zich echter gelden. De laatste 15 km kregen we nog ’n moesson regen. We stonden met de helmen regenwater te vangen, vermengd met zweet. Het was echter niet genoeg. Half slokje en op. Dus maar weer verder. Ongeveer 8 à 9 km voor ’t eind viel er één flauw en waren we gedwongen te wachten. Transport aangevraagd. Zou komen.
Duurde lang. Zijn toen maar weer gaan lopen om ziektens te voorkomen. Eindelijk kwamen de carriers en hebben ons het laatste eind teruggebracht in stromende regen en wind. Kwamen om 5 uur thuis. Doodmoe en dwarsdoornat.
Wat we later v.d. thuisgebleven jongens hoorden:
Toen wij daar de knijp kregen was er versterking aangevraagd 4^e Comp. Rukte uit. ’s Middags 1 uur. Was achter in pad te vroeg links afgegaan en ons zo misgelopen. Alles was in T.P. in rep en roer.
Wat we zelf toen vernamen:
De uitgezonden 4^e Comp. had die lui daar weggeslagen en zat in hun stellingen. Was ’s avonds negen uur. Hadden ook één gesneuvelde. Vroegen ook om transport. Commandopost werd uitgezonden. Administrateurs, fouriers, schoenpik etc.
Niet om 4^e CIE  doch om “Pa” te ‘zoeken’; waren weg kwijt. Hebben ze inderdaad om halftien gevonden. Keesman was bij “Pa” gesneuveld. De ondersteuning was onder leiding van Luit Huneman ook uitgerukt. Deze hebben de hele nacht in ’t moeras gezeten. Geen verbinding. Kwam ’s morgens om 10 uur (woensdag) pas terug. Ook hiervoor was de commandopost ’s avonds om 10 uur weer uitgerukt (± 8 man) met opdracht “Zoek Huneman”. Waar wisten ze niet.
Het hoofd v/d inlichtingendienst 1^e Luit ...en de “Dokter” bewapend met sten en jeep was de commandopost weer wezen terughalen, want het was toch hopeloos zoeken. Ook de 3^e Comp. was nog uitgerukt. Huneman ook één dode. Alles bij elkaar ’n spannende dag voor ’t hele Bataljon.
Totaal zijn er meer dan 8 gesneuveld en 4 door ziekte overleden.

13-11-’47 Donderdag
Vandaag naar Requiem Mis geweest voor de gesneuvelden.
Nogal rustig. Begin op te knappen. Heb ontzettende koppijn.

15-11-’47 Zaterdag
Alles rustig

16-11-’47 Zondag
Na de H.Mis moeten starten. Rampokkers. 11 uur gestart, 3 uur thuis, vogels waren gevlogen. Sliepen daar ’s nachts alleen. Toch nog twee gepikt. Het Kamponghoofd kon die twee kerels. Een kreeg ’n pak rake tikken. Had goud bij zich. Huis in brand gestoken. ’s Avonds geen post ontvangen. Limiet van 20 luchtpostvellen per maand opgegeven. Had er nog maar 4. Krijg plenty ringworm. Voel me gammel. Geloof niet dat dit v/d ringworm is. Volgens dokter was ’t niets.

17-11-‘47
Wacht geklopt 7-1

20-11-’47 Donderdag
Cabaretgezelschap Gabel. Was mooi. Was wel kort.

22-11-’47 Zaterdag
Wacht geklopt 1-7. Ringworm breidt zich uit. Alles rustig

26-11-’47 Woensdag
Wacht gekopt 1-7. Alles rustig.

29-11-‘47
Wacht gekopt 7-1.

30-11-‘47
idem 1-7.

1-12-‘47
idem 7-1. Jongens met 800-1000 koelies rijst gaan oogsten 3.30 uur ’s morgens t/m ’s avonds 7.30 uur

3-12-’47
idem 1-7. Alles rustig. Vandaag Sld. Hoedt aan ziekte overleden. Hebben bij Paloeh munitie gevonden.

6-12-‘47
idem 1-7.

10-12-’47 / 2-1-‘48
Hospitaal Medan. Geperforeerde blinde darm. ’s Avonds 11 uur per pantserwagen weggebracht.
Kerstmis 1947
’s Morgens 5 uur de H.Nachtmis. 7 uur ’n ontbijt dat klonk als ’n klok. Zusters hadden de tafel volgens de regels der kunst opgemaakt. Groene rand; kaarsen en groene takjes. Ook de zalen waren, dank zij de hulp van de Medanse Burgerij prachtig versierd.
Patiënten hadden zelf prachtig houten stalletje gemaakt. Wat op de tafel kwam was ook “af”. Krentebrood, pannekoek en gebakken ei. Alles in overvloed. Ook de doktoren zaten mee aan. Daarna uitreiking v/d kerstpaketten (50 OK cigaretten, 31 chocolade, 1 tube tandpasta, 1 stuk zeep, 1 doos biscuit, kalender 1948. Foto Kon. Fam.)
Om 10 uur trok een Medans kinderkoor door ’t Hospitaal dat overal Kerstliederen zong. Was machtig mooi. ’s Middags 4 uur Lof, waarna opvoering van ’n Kerstspel door ’t verplegend personeel. Had veel aandacht. ’s Avonds door ’n zuster ’n Kersttoespraak voorgelezen. Ook v/d burgerij van Medan diverse dingen gehad. ’n Prachtig asbakje, 150 cigaretten, chocolade reep. Ook gebak met chocolademelk.
Was wel ’n verschil met de viering in Tandjong Poera, waar alles veel soberder was. De jongens zijn zelfs nog in Paloeh geweest.
Jaarwisseling  Zwaar pet. Drie oliebollen gegeten en om half tien lag alles onder de klamboe. Kon ’t slechter??
Tijdens verblijf Medan Min. Beek nog aan ’t bed geweest.
Tot W.57 u. P.65 u.

4-1-‘48
Dagwacht 6 uur.

10-1/27-1-‘48
Op ziekenzaal te Tandjong Poera. Diahree.
Ontslagen nog steeds niet beter.
Vandaag zullen Republikeinse afvaardiging komen om plaatselijke toestand te bespreken.

17-1-'48
Iriks gewond maar vreest voor been.
19 jan. "Pa" en Henny Reinders bij Seratoek over mijn gelopen. Henny licht, Pa tamelijk. Geen levensgevaar.

29-1-’48 Donderdag
Pakje ontvangen van D.E.
Gisteren zijn republikeinen gekomen. 2^e Cie moest ze gaan afhalen. Daar er van deze ontmoeting veel afhangt eerst ’n toespraak gehad van Luit Westerlaken. Hele Cie ging mee. 1 onbewapende jongen met vlag plus drie bewapende plus Luit zelf (ongewapend). Zouden naar voren gaan. De Rep. zouden het zelfde doen. Was wel link natuurlijk. Mocht absoluut niet geschoten worden alvorens zij niet eerst zouden schieten en dan alléén nog op bevel. Gelukkig is alles goed gegaan en zijn zes man T.N.I. naar Poera gekomen waar Gen. Scholten ook aanwezig was.
Vanmiddag zijn we bordjes wezen plaatsen in Paloe waarop stond “Status Quo”. Lijn daaronder “Garis Statis Quo”
Rep. waren de telefoonleidingen aan ’t aanleggen. 

Alles ging goed.

"Pa" maakt ’t goed.

Op deze 29e januari 1948 heeft Hennie zijn laatste gedachten aan het dagboek toevertrouwd.
Uit brieven die hij aan het thuisfront stuurde blijkt dat hij lange tijd in het hospitaal van Medan behandeld is geweest aan o.a dysenterie en malaria.
De laatste brief verstuurde Hennie 24 januari 1949 naar zijn zus Leny en zwager Jan.

P. Siantar. 24 jan. 1949,

Beste Jan en Leny,

Gauw zal ik jullie brief van 26 december 1948 nog beantwoorden, die ik gisteren eerst heb ontvangen. Ben vrijdag 21 januari uit het Hospitaal ontslagen, tot zaterdagmiddag in Medan gezeten en per trein naar Siantar ( dit is een stadje dat al 1 1/2 jaar bevrijd is).
 Nu was het de bedoeling dat ik vandaag met een convooi naar Sibolga  (a.d. Westkust) zou gaan. Doch gisteravond hoorde ik dat ik met nog een jongen op spullen moeten wachten vanuit Medan. Nu ga ik dan a.s. Woensdag naar Sibolga, mits er natuurlijk nog tegenorders binnenkomen. Zullen we wel zien. Ik maak het momenteel prima. 
Lig hier in de K.N.K. kazerne en behoorlijk te eten. Zo gauw ik in Sibolga zit dan hoor je wel weer wat van mij. Dan gelezen dat je een miskraam gehad hebt. Ja dat zijn rampen. 
Hopelijk maak je het intussen weer gezond, zoniet dan alsnog een spoedig beterschap. Van de toestand hier weet ik nu ook niet veel af daarvoor zit ik er te ver van weg. 
Afijn maar rustig doorrommelen en dan zien we vanzelf wat het wordt. 
Tot slot dan vele groeten en het allerbeste toegewenst van je broer op Sumatra’s Oostkust.

Soldaat Hennie

3 februari 1949.

Soldaat Van Amstel van de 2^e compagnie keert terug uit Medan, waar hij lange tijd is opgenomen geweest in het hospitaal. 
Hersteld van zijn ziekte vindt hij een plaats op een konvooi, dat hem over de 400 km lange weg van Medan naar Sibolga zal brengen. 
Daar zal hij, na lange tijd, zijn kameraden weer terug zien. 
Op de 3^e februari 1949 moet hij het laatste stuk afleggen van Tarutung naar Sibolga. 
De 1400 bochten over de laatste 60 km lagen voor hem. Onderweg, bij een van die bochten, krijgt ook dit konvooi vuur en Hennie van Amstel wordt geraakt en sterft aan zijn verwondingen.”

 Citaat uit: 
‘VOOR IK HET (NOOIT ) VERGEET’ 
Herinneringen van een 4-2 R.I.’er op Noord Sumatra

Auteur: Willem F. van Breen  

Citaat uit het privé dagboek van M. van den Berg

Hennie van Amstel werd slechts 21 jaar oud